5 DAK▌KADA
WINDOWS UZMANI OLUN

WINDOWS 3.x'in ayr²nt²lar²n² ÷≡renmek iτin epey bir zaman harcam²■t²k. Sistem dosyas² ayarlar², arabirimi ÷zelle■tirmek, birlikte gelen uygulamalarla ilgili pⁿf noktalar² derken Windows 3.x ile ilgili pek τok ■ey ÷≡rendik. Kullan²■l² bir arabirimi olan Windows 95'te ise ba■larda pek zorlanmad²k. Sonra Windows 95'in geli■mi■ ve karma■²k ÷zelliklerini kullanmaya ba■lad²kτa, Registry'de baz² ayarlar yapabilece≡imizi ÷≡rendikτe bu i■letim sistemi ile ilgili sorular da s÷kⁿn etmeye ba■lad².
Asl²nda Windows 95 daha karma■²k bir i■letim sistemi ve birlikte gelen uygulamalar²n say²s² da daha fazla. Ancak bu, Windows 95 ustas² olmayaca≡²n²z anlam²na gelmiyor. Evet, kimi kullan²c²lar²n bilgisi henⁿz Windows 95 arabirimini ÷zelle■tirmek iτin yetmeyebilir, kimileri ise ÷zellikle Windows 95'in ileti■im ÷zelliklerini kullan²rken zorlanabilir. Zaman zaman can²m²z² s²kan baz² problemler de ya■am²yor de≡iliz. Ancak τo≡u problemin τ÷zⁿmⁿ 5 dakikan²z² bile alm²yor. Biz de bu yaz²da hem Windows 95 kullanmaya yeni ba■layanlar²n hem de biraz daha deneyimli olan ancak hala baz² problemler ya■ayanlar²n sorunlar²na τ÷zⁿm bulmak iτin 40 pⁿf noktas² derledik. Bunlar²n bir k²sm² acemi kullan²c²lar²n τok i■ine yarayacak, bir k²sm² ise deneyimli kullan²c²lara bile ' Bak ben bunu bilmiyordum' dedirtecek tⁿrden.

KA╟ DAK▌KA YETERL▌?
Bu yaz²da verdi≡imiz pⁿf noktalar²n² tek tek uygulad²k ve her biri iτin kronometre tuttuk. G÷rdⁿk ki Windows 95'te kar■²la■t²≡²n²z τo≡u sorunu τ÷zmek iτin 5 dakika yeterli. Hatta baz² pⁿf noktalar²n² daha k²sa sⁿrede uygulamak mⁿmkⁿn. Bu yⁿzden verdi≡imiz 40 pⁿf noktas²n²n yan²nda, o pⁿf noktas²n² uygulamak iτin gereken sⁿreyi belirttik.
╟o≡u kullan²c²n²n sat²n ald²≡² sistem Windows 95 ÷nyⁿklⁿ geliyor. Acemi kullan²c²lar ise baz² ayarlar² bozmaktan, hatal² programlar yⁿklemekten, baz² dosyalar² yanl²■l²kla silmekten veya virⁿslerden kaynaklanan sorunlarla s²k s²k kar■²la■²yor. Verdi≡imiz pⁿf noktalar² ile bunlar²n τo≡unu τ÷zmeniz mⁿmkⁿn; ancak i■leri iτinden τ²k²lamaz hale getirdiyseniz sabit diskinizi formatlamak ve Windows 95'i tekrar yⁿklemek isteyebilirsiniz. Daha fazla zaman alabilecek olan bu i■lemleri ayr² bir b÷lⁿmde anlatt²k. Umar²z ba■²n²za b÷yle ' felaketler' gelmez, ancak b÷yle bir durumla kar■²la■t²≡²n²zda ba■²n²z²n τaresine bakabilmeniz iτin ' Zaman Alacak ▌■lemler' ba■l²kl² kutuda verdi≡imiz pⁿf noktalar²ndan yararlanabilirsiniz.

1. A╟ILI▐ ╓ZELL▌KLER▌
WINDOWS 95 A╟ILI▐ LOGOSUNU NASIL KALDIRIRSINIZ?
Windows 95 aτ²l²■ logosunun g÷rⁿnmesini istemiyorsan²z (τⁿnkⁿ arka planda yⁿklenen sⁿrⁿcⁿleri kapat²r) bunu yapmak mⁿmkⁿn. C:\MSDOS.SYS dosyas²n² bulun. ▄zerine sa≡ fare tu■u ile t²klay²n. ╓zellikler komutunu τal²■t²r²n. ╓znitelikler b÷lⁿmⁿnde Salt okunur seτene≡inin i■aretli oldu≡unu g÷receksiniz. Bu i■areti kald²rarak MSDOS.SYS dosyas²n² ⁿzerinde de≡i■iklik yap²labilir hale getirin: Sonra, Windows 95'in Not Defteri ile MSDOS.SYS dosyas²n² aτ²n, [Options] b÷lⁿmⁿnⁿn alt²nda Logo=1 sat²r² varsa bunu Logo=0 olarak de≡i■tirin; bu sat²r yoksa Logo=0 sat²r²n² kendiniz ekleyin. Dosyay² kaydedin; tekrar salt okunur hale getirmek istiyorsan²z tekrar sa≡ fare ile aτ²lan menⁿden ╓zellikler komutunu τal²■t²r²n ve Salt Okunur seτene≡ini i■aretleyin. Art²k Windows 95 aτ²l²■ logosu g÷rⁿnmeyecek ve ilgili sⁿrⁿcⁿler yⁿklendikten sonra do≡rudan Windows 95 arabirimi kar■²n²za gelecek.

2. A╟ILI▐ ╓ZELL▌KLER▌
G▌R▌▐TE MESAJ KUTUSU ╟IKMASIN!
Windows'unuzun her kullan²c² iτin de≡i■ik ayarlar yapmas²n² istediyseniz, art²k her kullan²c² ayn² ayarlar² kullansa da Windows'un giri■inde parola isteyen mesaj kutusundan kurtulamazs²n²z. Asl²nda tek yapman²z gereken ■ifre seτene≡ini silmektir. Bunu yapmak iτin Ba■lat menⁿsⁿnⁿ aτ²n ve Ayarlar*Denetim masas² seτeneklerini τal²■t²r²n. Parolalar simgesi ⁿzerine τift t²klay²n. ' Windows Parolas²n² De≡i■tir' tu■u ⁿzerine bast²ktan sonra ' eski parola' yerine giri■te kulland²≡²n²z parolay² yaz²n ve di≡er iki metin kutusunu bo■ b²rakarak ' Tamam ' tu■una bas²n. Bir daha giri■te parola kutusu τ²kmayacakt²r.

3. A╟ILI▐ ╓ZELL▌KLER▌
G▄VENL▌ K▌PTE A╟ILI▐
Windows 95'in aτ²lmas²n² ÷nleyen ciddi bir sorun oldu≡u zaman Windows'u Gⁿvenli Kip'te τal²■t²r²p sorunun nedenini bulmak ve τ÷zmek gerekebilir. ╓rne≡in yanl²■ bir donan²m sⁿrⁿcⁿsⁿ Windows 95'in aτ²lmas²n² ÷nlⁿyorsa Windows'u gⁿvenli kipte τal²■t²r²p bu donan²m sⁿrⁿcⁿsⁿnⁿ silebilir ve Windows'u tekrar ba■lat²p do≡ru sⁿrⁿcⁿleri yⁿkleyebilirsiniz. Gⁿvenli Kip'e geτmek iτin Windows 95 ba■larken F8 tu■una bas²p menⁿden Gⁿvenli Kip'i seτmek gerekir. Ancak bunun daha k²sa bir yolu var: Windows 95 aτ²l²rken Shift tu■unu bas²l² tutmak. Ancak ■unu unutmay²n: Gⁿvenli Kip'te standart sⁿrⁿcⁿler kullan²l²r; Windows sadece 16 renk g÷rⁿntⁿler, varsa a≡ ba≡lant²n²z devreden τ²kar.

4. A╟ILI▐ ╓ZELL▌KLER▌
BA▐LANGI╟ MEN▄S▄NDEK▌ PROGRAMLAR
Ba■lat*Programlar*Ba■lang²τ menⁿsⁿne ekledi≡iniz her program²n Windows 95 aτ²l²rken τal²■t²≡²n² herhalde biliyorsunuz. Ancak bazen bu menⁿdeki programlar τal²■madan Windows 95'i aτmak isteyebilirsiniz. ╓yleyse Windows 95 aτ²l²rken masaⁿstⁿ deseni ve kum saati ilk g÷rⁿndⁿ≡ⁿnde Ctrl tu■unu bas²l² tutun. Bu i■lem, Ba■lang²τ menⁿsⁿndeki programlar²n τal²■mas²n² ÷nler.

5. ╓ZELLE▐T▌RME
WINDOWS GEZG▌N▌ ▌STED▌╨▌N▌Z KLAS╓R▄ A╟SIN
Masaⁿstⁿnde Windows Gezgini'nin k²sayolunu yaratt²n²z m²? ' Hay²r' diyorsan²z yaratman²z² ÷neririz; τⁿnkⁿ bazen dⁿ■ⁿndⁿ≡ⁿnⁿzden daha kullan²■l² olabilir. ╓rne≡in sⁿrekli τal²■t²≡²n²z dosyalar²n bulundu≡u klas÷rⁿ aτmas²n² ÷≡retebilirsiniz Windows Gezgini'ne. ╓nce C:\WINDOWS\START MENU\PROGRAMLAR klas÷rⁿnden Windows Gezgini'ni sa≡ fare tu■u ile masaⁿstⁿne sⁿrⁿkleyerek k²sayol yarat²n. Sonra bu simge ⁿzerine sa≡ fare tu■u ile t²klay²p ╓zellikler (Properties) komutunu τal²■t²r²n. K²sayol (Shortcut) b÷lmesine geτin. Hedef (Target) b÷lⁿmⁿnde son virgⁿlden sonra C:\ yaz²l² oldu≡unu g÷receksiniz. ▌■te bu parametre Gezgin'in C:\ k÷k dizininde aτ²lmas²n² sa≡lar. C:\ yerine C:\RAPOR gibi bir klas÷r yazarsan²z Bu k²sayol RAPOR klas÷rⁿnⁿ aτacakt²r. Masaⁿstⁿnde bu tⁿr birden fazla k²sayol yaratarak τe■itli klas÷rlerinize kolayca ula■abilirsiniz.

6. ╓ZELLE▐T▌RME
S▌MGELERE YANA▐IK D▄ZEN
Masaⁿstⁿne sa≡ fare tu■u ile t²klay²p menⁿden Simgeleri Diz komutunu seτti≡inizde tⁿm masaⁿstⁿ simgelerinin e■it aral²klarla hizaya girdi≡ini biliyorsunuzdur. Ancak masaⁿstⁿnⁿzⁿ yo≡un ■ekilde kullan²yorsan²z simgeleri daha s²k aral²klarla dizmek, veya simgelere uzun isimler verdiyseniz tam aksine geni■ aral²klarla dizmek isteyebilirsiniz. ▌■te bu aral²klar²n boyutunu belirlemeniz mⁿmkⁿn: Masaⁿstⁿne sa≡ fare tu■u ile t²klay²p ╓zellikler'i seτin. Ekrana gelen diyalog kutusunda G÷rⁿnⁿm b÷lmesine geτin; ╓≡e listesinde Simge Aral²≡² (Dikey) ve Simge Aral²≡² (Yatay) sat²rlar²n² seτin. Bunlardan birini seτti≡inizde Boyut k²sm²nda simgelerin aras²nda kaτ piksellik aral²k b²rak²ld²≡²n² g÷receksiniz. Buradan simge aral²klar²n² ayarlaman²z mⁿmkⁿn. (Normalde yatay 60, dikey 43 piksel aral²k b²rak²lm²■t²r.)

7. ╓ZELLE▐T▌RME
▐▌▐MAN KAYDIRMA ╟UBUKLARI
Windows 95 program pencerelerinizin sa≡²nda ve alt²nda bulunan kayd²rma τubuklar²n² herkes gibi siz de s²kτa kullan²yor olmal²s²n²z. Peki bu τubuklar²n ve ⁿzerlerindeki kayd²rma dⁿ≡melerinin boyutu sizin iτin uygun mu? De≡ilse bunlar²n boyutunu kendiniz belirleyebilirsiniz. Masaⁿstⁿne sa≡ fare tu■u ile t²klay²p ╓zellikler'i (Properties) seτin. G÷rⁿnⁿm (Appearance) b÷lmesinde ╓≡e (Item) listesinden Kayd²rma╟ubu≡u'nu seτin. Bu listenin hemen sa≡²nda piksel cinsinden kayd²rma τubu≡unun boyutunu g÷receksiniz (' default' olarak 13 veya 16'd²r). Bu rakamla oynayarak kayd²rma τubu≡unun boyutunu de≡i■tirebilirsiniz. ╓≡e listesinde ÷zelle■tirebilece≡iniz pek τok Windows masaⁿstⁿ ÷≡esi de bulabileceksiniz.

8. HATA KAYITLARI
S▄R▄C▄LER▌N DO╨RU Y▄KLEN▌P Y▄KLENMED▌╨▌N▌ NASIL KONTROL EDERS▌N▌Z?
Windows 95 aτ²l²rken donan²m ve yaz²l²mlar²n²z² τal²■t²rmak iτin gerekli baz² sⁿrⁿcⁿler yⁿklenir. Windows 95 aτ²l²■²nda kar■²la■t²≡²n²z pek τok sorun bu sⁿrⁿcⁿlerin do≡ru yⁿklenememesinden kaynaklan²r. Genelde bu hatalar²n dⁿzeltilmesi deneyim ister ama en az²ndan sorunun nereden kaynakland²≡²n² bulabilirsiniz. Hata τ²kt²ktan sonra Windows 95 aτ²l²yorsa Not Defteri program²n², aτ²lm²yorsa DOS'ta τal²■an Edit gibi bir metin edit÷r program²n² kullanarak C:\BOOTLOG.TXT dosyas²n² aτ²n. Burada g÷rdⁿ≡ⁿnⁿz ' LoadSuccess' sat²rlar², o sat²rda belirtilen sⁿrⁿcⁿnⁿn do≡ru yⁿklendi≡ini, ' LoadFail' sat²rlar² ise o sat²rda belirtilen sⁿrⁿcⁿnⁿn do≡ru yⁿklenemedi≡ini g÷sterir. Bunlar²n baz²lar² soruna yol aτmazlar; τⁿnkⁿ ÷nceden kurup sildi≡iniz yaz²l²mlarla ilgili sⁿrⁿcⁿlerin yⁿklenemedi≡ini g÷sterirler. Yaz²l²m yerinde olmad²≡²na g÷re sⁿrⁿcⁿnⁿn yⁿklenememesi de soruna yol aτmayabilir. Ancak ' LoadFail' olarak belirtilen baz² sⁿrⁿcⁿler veya dosyalar bulunam²yorsa hata mesajlar² almaya ba■lars²n²z. Bu durumda bu sⁿrⁿcⁿ dosyalar²n²n yerinde olmas² veya Windows 95 aτ²l²rken bunlar²n yⁿklenmemesi gerekir. Bu a■amada sorunu τ÷zmek iτin deneyime ihtiyac²n²z var. Sanal ayg²t sⁿrⁿcⁿleri VXD soyad²n² ta■²r. Bu dosyalar genelde C:\WINDOWS\SYSTEM dizininde veya kullan²ld²≡² uygulaman²n bulundu≡u dizindedir. Bunlar bir ■ekilde silinmi■se yerlerine koyman²z veya uygulamay² tekrar yⁿklemeniz gerekir. ╓te yandan sisteminizden sildi≡iniz bir uygulaman²n VXD sⁿrⁿcⁿsⁿ hata mesaj²na yol aτ²yorsa, bu sⁿrⁿcⁿyⁿ yⁿkleyen sat²r² kald²rman²z gerekebilir. Bu sat²r² ise SYSTEM.INI dosyas²nda veya Registry'de bulacaks²n²z. Ancak bu i■lem deneyim gerektirdi≡i iτin τok dikkatli olman²z gerekir. SYSTEM.INI ve Registry ayarlar² ile ilgili pⁿf noktalar²n² bu yaz²m²zda bulacaks²n²z.

9. HATA KAYITLARI
LOGVIEW ▌LE S▌STEM KAYITLARINIZI KONTROL ED▌N
BOOTLOG.TXT dosyas²n²n yan² s²ra donan²m ve yaz²l²mlar²n²zda problem olup olmad²≡² ile ilgili bilgileri tutan ba■ka dosyalar da vard²r. Deneyimli bir kullan²c²ysan²z bu dosyalardaki bilgiler de i■inize yarayabilir. BOOTLOG.TXT dosyas² ile birlikte bu dosyalar² aτan bir de program var: LOGVIEW.EXE. Bu program Windows 95 CD'sinin OTHER\MISC\LOGVIEW dizininde yer al²yor.

10. DOSYA S▌STEM▌
DOSYALARINIZI YEN▌DEN ▌L▌▐K▌LEND▌R▌N
Windows 95'e τe■itli programlar yⁿkledi≡inizde bu programlar²n aτabildi≡i dosyalar Kay²t Dⁿzenleyici'de tan²mlan²r ve art²k bu dosyalar²n ⁿzerine τift t²klayarak hem program² hem de dosyay² aτabilirsiniz. ╓te yandan sisteminizde, farkl² ihtiyaτlar²n²z² daha iyi yerine getirdi≡i iτin ayn² kategoride farkl² programlar kullanabilirsiniz. ╓rne≡in Web taray²c²n²z GIF dosyalar² g÷rⁿntⁿler, bir shareware olan PaintShop Pro ise bu dosyalar² g÷rⁿntⁿledi≡i gibi ⁿzerlerinde de≡i■iklikler yapabilmenizi de sa≡lar. Oysa bir GIF dosyas²n²n ⁿzerine τift t²klad²≡²n²zda genelde son yⁿkledi≡iniz program aτ²l²r - tabii o dosyay² aτabiliyorsa). B÷yle bir dosyan²n ⁿzerine τift t²klad²≡²n²zda belirledi≡iniz program²n aτ²lmas²n² veya her seferinde yine kendi belirledi≡iniz farkl² farkl² programlar²n aτ²lmas²n² isteyebilirsiniz. Bir dosyay² aτmas²n² istedi≡iniz program² belirlemek τok kolay:
<Shift> tu■unu bas²l² tutarken dosya ⁿzerine sa≡ fare tu■u ile t²klay²n ve menⁿden Birlikte Aτ komutunu seτin. Ekrana gelen listede o dosyay² aτmas²n² istedi≡iniz program² seτin. Listede yoksa Di≡er dⁿ≡mesine t²klay²n ve program²n τal²■t²rma dosyas²n² (genelde EXE soyadl²) seτip Tamam dⁿ≡mesine t²klay²n. Birlikte Aτ diyalog kutusuna geri d÷ndⁿ≡ⁿnⁿzde ' Bu tⁿrdeki dosyalar² aτmak iτin hep bu program² kullan'
seτene≡ini i■aretleyin ve Tamam dⁿ≡mesine t²klay²n. Art²k bu tⁿrdeki dosyalara τift t²klad²≡²n²zda bu ■ekilde belirledi≡iniz dosya aτ²lacak. Ancak bir dosyay² τe■itli zamanlarda farkl² farkl² programlarda aτmak istiyorsan²z, sa≡ fare tu■u ile aτ²lan G÷nder menⁿsⁿne bu programlar²n k²sayolunu eklemenizi ÷neririz. Bu i■lemi bir ÷rnekle aτ²klayal²m: BMP soyadl² dosyalar² standart (' default' ) olarak Microsoft Paint ile, bazen de PaintShop Pro ile aτt²≡²m²z² varsayal²m. Program²n k²sayolunu G÷nder menⁿsⁿne eklemek iτin WINDOWS\SEND TO klas÷rⁿnⁿ aτ²n. Klas÷r penceresinin iτine sa≡ fare tu■u ile t²klay²p menⁿden Yeni*K²sayol komutunu τal²■t²r²n. Ekrana gelen diyalog kutusunda G÷zat dⁿ≡mesine t²klay²n ve s÷z konusu program²n τal²■t²rma dosyas²n² bulun (buradaki ÷rne≡imizde PSP.EXE). Tamam dⁿ≡mesine t²klay²p tekrar K²sayol Yarat diyalog kutusuna d÷ndⁿ≡ⁿnⁿzde k²sayolunuza bir isim vererek i■lemi tamamlay²n. B÷ylece bir dosya ⁿzerine sa≡ fare tu■u ile t²klay²p G÷nder menⁿsⁿnden istedi≡iniz program²n k²sayolunu seτerek dosyan²n bu programla aτ²lmas²n² sa≡layabilirsiniz.

11. DOSYA S▌STEM▌
DOS UZANTILARINI G╓R▄NT▄LEY▌N
Acemi kullan²c²lar genelde Windows 95'i ilk kuruldu≡u haliyle kullan²rlar ve fazla ÷zelle■tirmezler. Ancak usta kullan²c² olma yolunda ilerlemek istiyorsan²z dosyalarla bo≡u■may² da ÷≡renmelisiniz. ▌lk kurulum sonras²nda Windows 95 dosya soyadlar²n² (DOS uzant²lar²n²) g÷stermez. ╓te yandan ustala■mak isteyen bir kullan²c² bu dosya soyadlar²n² s²k s²k kullanacakt²r. ╓rne≡in C:\ dizini alt²nda MSDOS.DOS, MSDOS.╤- ve MSDOS.SYS ad²nda ⁿτ dosya vard²r. Bunlar²n soyadlar² g÷rⁿntⁿlenmezse hepsi MSDOS olarak g÷rⁿnⁿr. Oysa deneyimli bir kullan²c² Windows'u ÷zelle■tirmek veya baz² sorunlar² gidermek iτin MSDOS.SYS dosyas²n² Not Defteri ile aτ²p baz² de≡i■iklikler yapmak isteyebilir. ▌■te bu her eve laz²m dosya uzant²lar²n² g÷rⁿntⁿlemek iτin herhangi bir Bilgisayar²m penceresi aτ²n; G÷rⁿnⁿm Seτenekler komutunu τal²■t²r²p G÷rⁿnⁿm b÷lmesine geτin. Burada ' Kay²tl² dosya tⁿrlerinin MS-DOS dosya uzant²lar²n² gizle' seτene≡indeki i■areti kald²r²n. ▌stiyorsan²z ' Tⁿm dosyalar² g÷ster' seτene≡ini de i■aretleyebilirsiniz. B÷ylece τe■itli sistem dosyalar²n² da g÷rebilirsiniz.

12. DOSYA S▌STEM▌
B▌RDEN FAZLA D▌SKETE KOPYALAMAK
Bir disketi ba■ka bir diskete kopyalamak istiyorsunuz ve sadece tek bir disket sⁿrⁿcⁿnⁿz mⁿ var? Asl²nda biraz saτma bir soru bu, τⁿnkⁿ zaten gⁿnⁿmⁿzde hemen hemen bⁿtⁿn bilgisayarlarda tek bir disket sⁿrⁿcⁿsⁿ bulunuyor. Windows 95 alt²nda bir tek sⁿrⁿcⁿ kullanarak bir disketi di≡erine kopyalamak oldukτa kolayd²r. Bⁿtⁿn ihtiyac²n²z olan bir orijinal disket bir de hedef diskettir.
Kopyas²n² τ²kartaca≡²n²z disketi sⁿrⁿcⁿye tak²n, Bilgisayar²m simgesine τift t²klay²n, ekrana gelecek olan penceredeki disket sⁿrⁿcⁿ simgesine sa≡ fare dⁿ≡mesi ile t²klay²n. Aτ²lan menⁿden disket kopyala komutunu τal²■t²r²n. Komut τal²■²nca ekrana gelecek olan diyalog kutusunun Ba■lat dⁿ≡mesine bas²n. Windows 95 ÷nce birinci disketin tamam²n² okuyacakt²r. Daha sonra da sizden ikinci (hedef) disketi takman²z istenecektir. Orijinal disketi τ²kart²n ve hedef disketi sⁿrⁿcⁿye yerle■tirin. Tamam dⁿ≡mesine bas²n. Orijinal disketin iτeri≡i hedef diskete yaz²lacakt²r.

13. DOSYA S▌STEM▌
╟▄R▄K DOSYALARI AYIKLAYIN
Bir klas÷rde bir dosya d²■²nda tⁿm dosyalar² m² seτmek istiyorsunuz? Ya da ikisi d²■²nda hepsini? Belki de ⁿτⁿ d²■²ndakileri... O zaman Windows 95'in Seτimi Evir (Invert Selection) komutu tam size g÷re. Tek yapman²z gereken ' τⁿrⁿk dosyalar²' birer birer seτip sonra ' Dⁿzen' menⁿsⁿnden Seτimi evir komutunu τal²■t²rmak. Bunu yapt²≡²n²zda daha ÷nce seτti≡iniz dosyalar d²■²nda tⁿm dosyalar seτili duruma gelecektir. Windows 3.x, belirli ÷zelliklere sahip dosyalar² seτmek iτin Dosya Y÷neticisi filtre ÷zelli≡ine sahipti. Windows 95'te bu ÷zellik yok, ancak klas÷r pencereleri, Gezgin penceresi ve Bul komutu arad²≡²n²z dosyalar² bulup seτmenizi kolayla■t²r²yor.
Klas÷r ve Gezgin Pencerelerinde G÷rⁿnⁿm*Ayr²nt²lar komutuna t²klad²≡²n²zda, dosyalar²n listelendi≡i pencere ⁿzerinde bir τubuk g÷rⁿnⁿr ve burada dosya ad², tⁿrⁿ, boyutu gibi ba■l²klar alt²nda dosyalar²n²z²n tⁿm ÷zellikleri sergilenir. Tⁿr ba■l²≡²na t²klad²≡²n²zda o klas÷rdeki dosyalar soyadlar²na g÷re alfabetik s²raya dizilirler.
B÷ylece istedi≡iniz tⁿrdeki dosyalar² seτmeniz kolayla■²r. Ba■lat menⁿsⁿndeki Bul komutu ise (klavye kestirmesi F3) disk sⁿrⁿcⁿlerinizde veya klas÷rlerinizde detayl² ara■t²rma yapmaya izin verir. ╓rne≡in Ad k²sm²na wav yazarsan²z MWAV.EXE, MWAV.HLP, SOUND.WAV gibi iτinde WAV geτen tⁿm dosyalar² bulursunuz. Burada joker karakterleri kullanmay² bilmek gerekir. Joker karakterler * (asteriks) ve ? (soru i■aretidir).
╓rne≡in Ad k²sm²na *.WAV yazd²≡²n²zda, arama yapt²≡²n²z sⁿrⁿcⁿ veya klas÷r iτinde soyad² WAV olan tⁿm dosyalar bulunur. Yani, * i■areti bir ya da daha fazla karakter iτin joker olarak kullan²labilir. Soru i■areti ise tek bir karakter yerine joker olarak kullan²l²r. ╓rne≡in SYSTEM.DA? dosyas²n² aratt²≡²n²zda sadece SYSTEM.DAT ve SYSTEM.DA0 dosyalar² bulunur.

14. DOSYA S▌STEM▌
TEMP KLAS╓RLER▌NDE TEM▌ZL▌K
Windows 95 Not Defteri ile AUTOEXEC.BAT dosyas²n² aτarsan²z, SET TEMP=C:\TEMP sat²r²n² g÷receksiniz. Windows 95 alt²nda bir program τal²■t²r²p bir dosya aτt²≡²n²zda, sisteminiz baz² bilgileri bellekten okumamak iτin, C:\TEMP dizini alt²nda (veya AUTOEXEC.BAT dosyas²nda belirtilen ba■ka bir dizin alt²nda) TEMP soyadl² geτici dosyalar olu■turur ve gerek duydu≡u bilgileri bu dosyalardan okur. Normalde dosyalar² kapatt²≡²n²zda bu dosyan²n silinmesi gerekir; ancak τe■itli durumlarda bu dosyalar silinmeyebilir ve sabit diskinizde bo■una yer i■gal etmeye devam eder. Uzun sⁿre TEMP klas÷rⁿ ile ilgilenmezseniz bu dosyalar birikir ve sabit diskinizde bⁿyⁿk bir yer i■gal etmeye ba■lar. Bu nedenle ara s²ra TEMP klas÷rⁿnⁿzⁿ kontrol edip burada biriken dosyalar² silmelisiniz. Silme i■lemi s²ras²nda baz² geτici dosyalar kullan²l²yor olabilir. Windows 95 bunlar² silmenize zaten izin vermeyece≡i iτin TEMP klas÷rⁿnde yapaca≡²n²z bir temizlik harekat²n²n hiτbir sak²ncas² yoktur.

15. DOSYA S▌STEM▌
WEB TARAYICINIZIN ╓NBELLE╨▌NDE TEM▌ZL▌K
Internet eri■iminiz varsa ba■ka TEMP klas÷rlerinin de bulundu≡unu unutmay²n. ╓rne≡in e-mail mesajlar²n²n ili■i≡inde gelen dosyalar² aτt²≡²n²zda bu dosyalar hem e-mail ili■i≡inde kal²rlar hem de WINDOWS\TEMP klas÷rⁿ alt²na kopyalan²rlar. E-mail mesajlar²n²z² sakl²yorsan²z, WINDOWS\TEMP klas÷rⁿnde yarat²lan kopyalar² da silebilirsiniz. Sabit diskin dolmas²na yol aτan di≡er bir durum da Web taray²c²n²z²n ' cache' inde (÷nbelle≡inde) biriken dosyalard²r. Ziyaret etti≡iniz Web sayfalar²ndaki resimler bile diskinizde saklan²r. ╓rne≡in Microsoft Internet Explorer, Windows klas÷rⁿ alt²nda Temporary Internet Files adl² bir klas÷r yaratarak bu dosyalar² orada saklar. B÷ylece bu siteleri tekrar ziyaret etti≡inizde bilgiler ÷nbellekten okunur ve sayfalar h²zl² gelir. ╓te yandan Web taray²c²n²z iτin sabit diskinizde ay²rd²≡²n²z alana ba≡l² olarak bu dosyalar zamanla 200-300 MB boyutuna ula■abilir.
Bu yⁿzden sabit diskinizde yer aτmak iτin zaman zaman geτici Internet dosyalar²n² silmekte fayda vard²r. Bu dosyalar τok say²da oldu≡u iτin, ilgili klas÷rⁿ aτ²p hepsini silmek τok zaman al²r. Bunun yerine Web taray²c²n²z²n ÷nbellek temizleme komutunu kullanabilirsiniz. Microsoft Internet Explorer'da Wiew*Options*Advanced b÷lⁿmⁿne girip Temporary Internet Files k²sm²nda Settings dⁿ≡mesine t²klad²≡²n²zda geτici Internet dosyalar² iτin diskinizde ayr²lan alan² g÷rebilir ve Empty Folder dⁿ≡mesine t²klay²p bu dosyalar² temizleyebilirsiniz. Netscape Navigator'de ise Options*Network Preferences*Cache k²sm²nda Clear Disk Cache Now dⁿ≡mesine t²klaman²z gerekir.

16. DOSYA S▌STEM▌
GEREKS▌Z DOSYALARI KOLAYCA BULMAK
Sabit diskinizde az yer kald²≡²ndan yak²n²yor ve gereksiz dosyalar² kolayca bulup onlar² yok etmek iτin sab²rs²zlan²yorsan²z Windows 95'in Find fonksiyonunun da yard²m²yla, zamana g÷re aratma yapabilir ve art²k ' kⁿflenmi■' dosyalar² bulabilirsiniz. DOS komut sat²r²nda yazaca≡²n²z a■a≡²daki komut, sabit diskteki en eski dosyalardan en yeni dosyalara kadar bir s²ralama yapacak ve bunu daha sonra okuman²z iτin liste.txt adl² bir dosyaya yazacakt²r.
Dir C:\ /s /v /o:a > liste.txt
Bu dosyay² WordPad ile veya DOS'un EDIT program² ile aτabilirsiniz.

17. DOSYA S▌STEM▌
DOSYA L▌STELER▌ YAZICIYA NASIL G╓NDER▌L▌R?
Windows'un ba■²ndan beri ÷nemli eksikliklerinden biri, klas÷rlerin (dizinlerin) iτindeki altklas÷r ve dosyalar²n listesini yaz²c²ya g÷ndermemizi sa≡layacak bir komut iτermemesidir. Oysa b÷yle bir komut, sistemlerine sⁿrekli yeni programlar ekleyen, yeni belgeler yaratan, klas÷rleri iτinde ne var ne yok sⁿrekli bilmek isteyen usta kullan²c²lar²n τok i■ine yarard². Ancak ⁿzⁿlmeyin: DOS'un ve Windows 95'in baz² ÷zelliklerini birle■tirerek ve bir y²≡²n dosyas² kullanarak bunu yapman²z mⁿmkⁿn:
Windows alt²nda bir DOS penceresi aτ²n ve y²≡²n dosyas²n² olu■turaca≡²n²z dizine geτin (÷rne≡in C:\WINDOWS). Sonra s²ras²yla ■u komutlar² yaz²n::
copy con pdiz.bat
Bu komuttan sonra Enter tu■una bas²n; ■imdi pdiz.bat adl² bir y²≡²n dosyas² aτ²ld²≡² iτin yazd²≡²n²z her ■ey bu dosyaya eklenecek. Daha sonra ■u komutu yaz²p Enter tu■una bas²n:
dir > lpt1
Burada lpt1 yaz²c²n²z² g÷nderdi≡iniz portun ismi. Genelde bu port LPT1 olur; ancak Windows 95 ortam²nda a≡a ba≡l² bir yaz²c²yla τal²■²yorsan²z, bu yaz²c²n²n yolunu yazman²z gerekebilir. ╓rne≡in PC World'de yaz²c²m²z print_server isminde bir sunucuda hp olarak tan²ml² oldu≡u iτin biz a■a≡²daki komutu kulland²k:
dir > \\print_server\hp
Bu komuta τe■itli parametreler eklemek mⁿmkⁿn. ╓rne≡in /og parametresi yaz²c² τ²k²■²nda klas÷rlerin en ba■a dizilmesini sa≡lar.
Daha sonra echo yaz²p bir bo■luk verin ve ard²ndan Ctrl+L tu■lar²na bas²n. Bir bo■luk daha verip tekrar > lpt1 yaz²n (yaz²c² portunuz yine farkl² olabilir) Ekranda a■a≡²daki gibi bir komut sat²r² g÷rⁿnecek:
echo ^L > lpt1
Enter tu■una bas²n. Son olarak Ctrl+Z tu■una ve dosyan²n kaydedilmesi iτin Enter tu■una bas²n. Art²k DOS penceresini kapatabilirsiniz. ▐imdi s²ra bu y²≡²n dosyas²n² Windows 95 alt²nda kullanabilmek iτin yap²lacak i■lemlere geldi.
Herhangi bir Bilgisayar²m (My Computer) penceresi aτ²p G÷rⁿnⁿm*Seτenekler (View*Options) komutunu τal²■t²r²n.
Aτ²lan diyalog kutusunun Dosya Tⁿrleri (File Types) b÷lmesine geτin ve listede Dosya Klas÷rⁿ'nⁿ (File Folder) seτin. S²ras²yla Dⁿzenle (Edit) ve Yeni (New) dⁿ≡melerine t²klay²n. Eylem (Action) b÷lmesine ' Klas÷rⁿ Yazd²r' yaz²n (t²rnak i■aretlerini kullanmay²n). ' Eylemi yⁿrⁿtmek iτin kullan²lan uygulama' (' Applications used to perform action' ) b÷lⁿmⁿne y²≡²n dosyan²z²n yolunu yaz²n (buradaki ÷rnekte c:\windows\pdiz.bat).
Tamam dⁿ≡mesine t²klay²p tⁿm aτ²k diyalog kutular²n² kapat²n. Art²k Bilgisayar²m veya Gezgin pencerelerinde bir klas÷r ⁿzerine sa≡ fare tu■u ile t²klad²≡²n²zda aτ²lan menⁿde Klas÷rⁿ Yazd²r komutunu g÷receksiniz. Bu komut seτti≡iniz klas÷rⁿn iτeri≡ini yaz²c²ya g÷nderecek.

18. KAYIT D▄ZENLEY▌C▌
KAYIT D▄ZENLEY▌C▌ NASIL YEDEKLEN▌R
Kay²t Dⁿzenleyici'ye ait veri dosyalar² SYSTEM.DAT ve USER.DAT ad²n² ta■²r. Bu dosyalar C:\WINDOWS dizininde (veya Windows 95'in kurulu oldu≡u dizinde) yer al²r. Windows 95 bu dosyalar²n yedeklerini otomatik olarak al²r ve SYSTEM.DA0 ve USER.DA0 adlar² ile saklar. Tabii bu yedekler Windows 95'in her ba■ar²l² aτ²l²■²nda al²n²r. Herhangi bir nedenle Kay²t Dⁿzenleyicisi'ne eklenen veriler hataya yol aτ²yorsa Windows bu yedekleri kullanarak sistemi τal²■²r hale getirir. ╓te yandan baz² programlardaki uyu■mazl²klar²n veya ' bug'lar²n etkisi sonradan ortaya τ²kabilir. Bu nedenle Windows'un otomatik olarak ald²≡² yedeklere gⁿvenmeyebilirsiniz. Bu yⁿzden s÷z konusu iki dosyan²n yede≡ini kendiniz almak isteyebilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, yedekleri do≡ru zamanda alman²zd²r. ╓rne≡in eski tarihli yedekler, o zaman zarf²nda yⁿkledi≡iniz ve do≡ru τal²■an programlarla ilgili bilgileri iτermeyecektir. Bu yⁿzden riskli oldu≡unu dⁿ■ⁿndⁿ≡ⁿnⁿz programlar² (÷rne≡in Internet'ten download edilen bir shareware) yⁿklemeden ÷nce bu iki dosyan²n yede≡ini alman²z ÷nerilir. Program, Windows 95'in aτ²l²■²nda soruna yol aτ²l²yorsa ald²≡²n²z yedekleri C:\WINDOWS dizinine geri yⁿkleyebilirsiniz.
Herhangi bir nedenle Windows 95 aτ²lm²yorsa ve otomatik yedekleri kullanma i■lemini yapam²yorsa bu i■lemi DOS ortam²nda elle yapman²z gerekebilir. DOS ortam²na geτmek iτin Windows 95 ba■larken F4 tu■una basabilir veya bu da i■e yaram²yorsa bir sistem disketi kullanabilirsiniz. DAT veya DA0 soyadl² dosyalar salt okunur ve gizli dosyalard²r. Bunlar²n ⁿzerinde i■lem yapabilmek iτin bu dosyalar²n bu ÷zelliklerini de≡i■tirmeniz gerekir. Bunun iτin DOS'un ATTRIB komutundan ve yararlanacaks²n²z. Registry yedeklerini almak iτin Ba■lat/Oturumu Kapat/Bilgisayar² MS-DOS Kipinde Ba■lat komutlar²n² seτerek DOS komut sat²r²na geτin (Registry dosyalar²n² Windows iτinden de≡i■tirmeyin). DOS komut sat²r²nda WINDOWS dizinine geτin ve a■a≡²daki komutlar² τal²■t²r²n:
attrib -r -s -h system.da?
attrib -r -s -h user.da?
copy system.da? c:\yedek
copy user.da? c:\yedek
attrib +r +s +h system.da?
attrib +r +s +h user.da?
Dosyalar²n yedeklerini c:\yedek d²■²ndaki bir dizine de alabilirsiniz. Registry yedeklerini s²k s²k almay² planl²yorsan²z bu komutlar² iτeren bir y²≡²n dosyas² (batch file) da yaratabilirsiniz.
Art²k Windows Registry'de hataya yol aτan bir de≡i■iklik oldu≡u zaman yukar²da aτ²klad²≡²m²z gibi tekrar DOS komut sat²r²na geτip yedek dosyalar²n²z² Windows dizinine kopyalayabilirsiniz.

19. KAYIT D▄ZENLEY▌C▌
KAYIT D▄ZENLEY▌C▌ VER▌LER▌N▌ BULMAK
Kay²t Dⁿzenleyici'nin Windows 95 ve ⁿzerinde yⁿklⁿ programlarla ile ilgili pek τok bilgiyi iτerdi≡ini belirtmi■tik. Bu bilgiler ⁿzerinde de≡i■iklikler yapmak
iτin ne yapt²≡²n²z² iyi biliyor olman²z gerekir, ancak istedi≡iniz baz² de≡i■iklikleri ak²l yⁿrⁿterek de gerτekle■tirebilirsiniz. ╓rne≡in Sistem ╓zellikleri/Genel b÷lⁿmⁿnde Windows 95 kullan²c² isminiz ve ■irketinizin ad² yazar. Bu bilgileri Windows 95'i kurarken girersiniz. Herhangi bir nedenden dolay² bu bilgileri de≡i■tirmek isterseniz Windows 95'i tekrar kurman²za gerek yok; τⁿnkⁿ bu bilgiler de Registry'de tutuluyor. ' Peki yⁿzlerce klas÷r aras²nda isim bilgilerime nas²l ula■aca≡²m?' diyorsan²z, kolay² var: Kay²t Dⁿzenleyici'nin sol b÷lmesinde Bilgisayar²m klas÷rⁿnⁿ seτili duruma getirin, Dⁿzen Menⁿsⁿnden Bul komutunu τal²■t²r²n (veya Ctrl+F tu■lar²na bas²n). Aranan k²sm²na arad²≡²n²z bilgiyi girin. ╓rne≡in benim Sistem ╓zellikleri/Genel b÷lⁿmⁿnde g÷rⁿnen kullan²c² ad²m Volkan Ersoy oldu≡u iτin buraya Volkan Ersoy yaz²yorum. Sonrakini Bul dⁿ≡mesine t²klad²≡²n²zda bu s÷zcⁿk aranacak. Elbette bu ismi pek τok yere girmi■ olabilirsiniz (her tⁿr uygulamay² yⁿklerken, networke ba≡l²ysan²z kullan²c² ad²n² tan²mlarken vs.). Bu yⁿzden bulunan kayd²n sizin istedi≡iniz kay²t oldu≡undan emin olun. Kay²t Dⁿzenleyici penceresinin en alt²ndaki τubukta kayd²n hangi klas÷rde yer ald²≡²n² g÷receksiniz.
╓rne≡in Bilgisayar²m\HKEY_CURRENT_USER\ Software\Microsoft\Excel\7.0\Microsoft Excel klas÷rⁿnde bulunan Volkan Ersoy de≡eri bana Excel 7.0'² kurarken girdi≡im kullan²c² ismini g÷steriyor. Dⁿzen menⁿsⁿnden Sonrakini Bul komutuna t²klayarak (veya klavyeden F3 tu■una basarak) Windows 95'i kurarken yazd²≡²m kullan²c² ismimi aramaya devam ediyorum. Birkaτ kez F3 tu■una bast²ktan sonra arad²≡²m² Bilgisayar²m\HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\Current Version klas÷rⁿnde, Registered Owner ad² alt²nda buluyorum. Yan²nda yazan Volkan Ersoy verisini de≡i■tirmek iτin Registered Owner ⁿzerine τift t²kl²yorum ve aτ²lan pencerede ' De≡er verisi' k²sm²na Volkan Ersoy yerine istedi≡im ba■ka bir kullan²c² ismini yaz²yorum. Art²k Windows 95 Sistem ╓zellikleri/Genel b÷lⁿmⁿnde yeni yazd²≡²m kullan²c² ismi g÷rⁿnecek.

╓nemli Not: Bundan sonraki 20 pⁿf noktas²n² ve konuyla ilgili di≡er faydal² bilgileri PC World Tⁿrkiye dergisinin Temmuz say²s²nda bulabilirsiniz.